İran, Avrupalı Tarafların Talebi Üzerine Yeni Tur Nükleer Görüşmeleri Kabul Etti

İran devlet televizyonundan alınan bilgilere göre, İran’ın 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarının isteği doğrultusunda yeni bir tur nükleer görüşmelere girmeyi kabul ettiği açıklandı.

Görüşmelerin 25 Temmuz Cuma günü İstanbul’da, dışişleri bakan yardımcıları seviyesinde gerçekleştirileceği belirtildi. İran’ı temsilen dışişleri bakan yardımcıları Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi’nin görüşmelere katılacağı bildirildi.

İran ile nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları olarak bilinen E3 ülkeleri İngiltere, Fransa ve Almanya, 16 Mayıs’ta yine İstanbul’da bir araya gelmişti. Taraflar, ABD ile devam eden görüşmeler sırasında yapılan konuşmalara devam etme kararı almıştı.

ABD İle İleri Görüşmeler Durduruldu

İran ile ABD arasındaki müzakere süreci devam ederken İsrail, 13 Haziran’da İran’a karşı saldırı başlatmış ve bu durum ABD ve Avrupa ile olan görüşmelerin durmasına neden olmuştu.

İran, 2015’te imzalanan nükleer anlaşma ile kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının Avrupa ülkeleri tarafından işletilmesinden kaynaklanan “tetik mekanizması (snapback)” maddesinden endişe duyuyor.

Bu mekanizmanın süresinin 18 Ekim’de sona ereceği belirtiliyor. Eğer İran’ın nükleer programıyla ilgili bir çözüm bulunamazsa, Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı devreye sokabileceği öngörülüyor.

2015 Yılındaki Anlaşma

İran ile BM Güvenlik Konseyinin beş daimi üyesi ve Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te, İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlandırdığı karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngören bir anlaşma imzalanmıştı. ABD, 2018’de anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmiş ve yeniden yaptırımları uygulamıştı. İran, Avrupa ülkelerinden ABD’nin uyguladığı yaptırımların telafi edilmesini talep etmiş ancak Avrupalılar bu konuda adım atmamıştı.

İran, ardından taahhütlerini aşamalı olarak durdurmaya başlamış ve daha sonra yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme faaliyetlerine odaklanmıştı.

İngiltere, Fransa ve Almanya ise ABD’nin anlaşmadan tek taraflı çekilmesinin ardından uygulanmayan “snapback” maddesini harekete geçirme tehdidinde bulunmuş, ancak İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupalı tarafların bu adımı atacak yasal dayanaklarının olmadığını belirtmişti.